प्रतिनिधी- पांडुशेठ साटम
आज प्रत्यक्ष पंढरपूर पांडुरंगाचे दर्शन घ्या
पंढरपूरचा विठोबा, किंवा पंढरीचा विठ्ठल, हा महाराष्ट्रातील पंढरपूर येथे वास करणारा एक प्रसिद्ध देवता आहे. विठोबा हे भगवान विष्णूचे आणि श्रीकृष्णाचे रूप मानले जाते. पंढरपूर हे महाराष्ट्रातील सोलापूर जिल्ह्यातील एक धार्मिक तीर्थक्षेत्र आहे आणि तेथे दरवर्षी लाखो भाविक दर्शनासाठी येतात.https://sindhudurgsamachar.in/kokanसमूह-नृत्य-ऑनलाईन-स्पर्ध/
विठोबा आणि पंढरपूरची कथा:
विठोबाच्या मूर्तीची आणि पंढरपूरच्या मंदिराची कथा खूप जुनी आहे. संत पुंडलिक हे भगवान विष्णूचे मोठे भक्त होते. त्यांची भक्ती पाहून विष्णू स्वतः पंढरपूरला आले. पुंडलिकाचे आईवडील अतिशय वृद्ध होते आणि ते त्यांची सेवा करत होते. एके दिवशी भगवान विष्णू आले, पण पुंडलिक त्यावेळी आपल्या आईवडिलांची सेवा करण्यात मग्न होते. त्यांनी विठोबाला थांबवण्यासाठी एक वीट दिली आणि त्यावर थोडावेळ उभे राहण्यास सांगितले. भगवान विष्णू त्या वीटावर उभे राहिले आणि म्हणूनच त्यांना ‘विठोबा’ असे म्हणतात. हा प्रसंग पंढरपूरच्या विठोबा मंदिराच्या मूर्तीत पाहायला मिळतो, जिथे विठोबा विटेवर उभे आहेत.
पंढरपूरचे विठोबा मंदिर:
विठोबाचे मंदिर चंद्रभागा नदीच्या काठी वसलेले आहे. हे मंदिर अतिशय प्राचीन आहे आणि महाराष्ट्रातील अनेक संतांनी या मंदिराची महती गायली आहे. संत तुकाराम, संत ज्ञानेश्वर, संत नामदेव, संत एकनाथ यांसारख्या संतांनी विठोबाच्या भक्तीचे गोडवे गायले आहेत.
वारी आणि आषाढी एकादशी:
वारी म्हणजेच तीर्थयात्रा, ही पंढरपूरची एक अनोखी परंपरा आहे. आषाढी एकादशीच्या दिवशी लाखो वारकरी (भक्त) पंढरपूरला जातात. हे वारकरी आपल्या पायांनी चालत, विठोबाच्या गाण्यांचे आणि अभंगांचे गात, पंढरपूरला पोहोचतात. हा यात्रेचा उत्सव दोन वेळा साजरा होतो – आषाढी एकादशी (जून-जुलै) आणि कार्तिकी एकादशी (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर).
विठोबाची भक्ती:
विठोबाची भक्ती ही सामान्य जनतेत खूपच लोकप्रिय आहे. या भक्तीमध्ये साधेपणा, प्रेम, समर्पण आणि सेवा या गुणांचा विशेष महत्त्व आहे. विठोबाचे अभंग, ओव्या, गाणी आणि भजन हे वारकऱ्यांच्या भक्तीतून प्रसृत झाले आहेत.
विठोबाच्या भक्तीतून अनेकांनी संतत्व प्राप्त केले आहे. पंढरपूरचे विठोबा हे भक्तांचे आराध्य दैवत आहेत आणि त्यांचे दर्शन घेणे हा भक्तांसाठी अत्यंत मंगलमय अनुभव असतो.
विठोबा भक्तांची विशेषता:
- साधेपणा आणि समर्पण: वारकरी आपल्या साधेपणाने आणि समर्पणाने विठोबाची पूजा करतात.
- अभंग आणि भजन: संतांनी रचलेले अभंग आणि भजन विठोबाच्या भक्तीतून गायले जातात.
- सेवा: विठोबाच्या भक्तीत सेवा करण्याला विशेष महत्त्व आहे.
विठोबाच्या भक्तांची वैशिष्ट्ये:
विठोबाचे भक्त म्हणजे वारकरी हे आपल्या साध्या जीवनशैलीमुळे ओळखले जातात. त्यांनी आपला जीवनमार्ग विठोबाच्या चरणी अर्पण केलेला असतो. विठोबाच्या भक्तीतून त्यांना एक अध्यात्मिक शांती आणि समाधान मिळते. पंढरपूरचा विठोबा म्हणजे महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक आणि धार्मिक परंपरेचा एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण घटक आहे. विठोबाची भक्ती ही संपूर्ण महाराष्ट्रात विशेषत: पंढरपूरमध्ये अत्यंत भावपूर्ण आणि रंगतदार आहे.